Công nghệ đèn LED không còn xa lạ với các không gian chiếu sáng, đèn LED có nhiều màu sắc ánh sáng khác nhau phù hợp với từng nhu cầu sử dụng khác nhau. Đặc biệt ánh sáng xanh được sử dụng rộng rãi trong các thiết bị y tế và điện tử. Tuy nhiên, ánh sáng xanh do đèn LED phát ra lại có nhiều tác động xấu đến sức khỏe, ảnh hưởng đến não bộ, làm suy giảm chất lượng giấc ngủ và ảnh hưởng đến thị giác của con người.

Ánh sáng xanh là gì?

Ánh sáng xanh là gì?

Ánh sáng xanh là ánh sáng năng lượng cao. Ánh sáng xanh ngày càng phổ biến trong cuộc sống hiện nay, xuất phát từ nhiều loại sản phẩm công nghệ, bao gồm máy tính, TV và đèn. Hầu hết chúng ta tiếp xúc với ánh sáng xanh từ điốt phát quang (đèn LED).

Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ, ngày càng có nhiều người tiếp xúc với ánh sáng xanh phát ra từ đèn LED mỗi ngày. Nguồn phát Blu-ray phổ biến nhất là các thiết bị điện tử thông minh (máy tính, điện thoại, laptop, TV, Ipad…)

Nguy cơ mất thị lực và rối loạn giấc ngủ

Ánh sáng xanh do đèn LED phát ra có mặt trong nhiều sản phẩm tiêu dùng trước mặt bạn. Chúng có khả năng làm gián đoạn giấc ngủ và gây tổn thương mắt. Cụ thể, ánh sáng xanh có thể gây tổn thương võng mạc mắt và làm rối loạn nhịp sinh học của giấc ngủ. Các sản phẩm LED phát ra ánh sáng xanh bao gồm đèn pin thế hệ tiếp theo, đèn pha ô tô và một số đồ chơi.

Mới đây, tổ chức ANSES của Pháp đã xác nhận rằng khi con người tiếp xúc với ánh sáng xanh cường độ cao trong thời gian ngắn sẽ xảy ra tình trạng gọi là “hiệu ứng quang học”. Mặt khác, nguy cơ thoái hóa điểm vàng do tuổi tác cũng tăng lên sau khi tiếp xúc lâu với nguồn ánh sáng xanh cường độ thấp.

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở những người trên 50 tuổi, gây tổn thương điểm vàng, điểm nhỏ gần trung tâm võng mạc giúp mắt nhìn rõ. Tuy nhiên, việc bảo vệ mắt khỏi các tác động có hại lên võng mạc thông qua việc sử dụng màn hình, bộ lọc ánh sáng và kính râm có tác dụng “chống ánh sáng xanh” và duy trì nhịp sinh học của giấc ngủ vẫn chưa được chứng minh.

Nguy cơ tiềm ẩn của ánh sáng xanh

Ánh sáng xanh không phải là một khám phá mới trong cộng đồng khoa học. Bản thân ánh sáng mặt trời cũng tạo ra ánh sáng xanh có năng lượng cao hơn các bước sóng ánh sáng khác trong quang phổ. Đèn LED màu xanh cũ hơn cũng phát ra ánh sáng màu xanh lam, nhưng ở cường độ thấp hơn so với bóng đèn hoặc đèn LED có tính năng tiết kiệm năng lượng (huỳnh quang).

Công nghệ LED xanh đang bắt kịp sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và kinh tế ngày nay, trở thành nguồn sáng mới. Trong nhiều năm, chúng chỉ được sử dụng trong các thiết bị điện tử, nhưng hiện được coi là một phần không thể thiếu trong hệ thống chiếu sáng. Ngày nay, đèn LED được sử dụng rất đa dạng, từ quy mô hộ gia đình đến các ứng dụng công nghiệp và thương mại. Hơn nữa, việc ứng dụng các sản phẩm đèn LED ngày càng rộng rãi có tác động rất tích cực đến việc tiêu thụ năng lượng.

Giáo sư Gianluca Tosini, cũng là giám đốc nghiên cứu khoa học tại Trường Y khoa Morehouse ở Atlanta, cho biết ánh sáng xanh gây hại cho mắt, nhưng chỉ khi nó đạt bước sóng dưới 455 nanomet và khá sáng. Theo ông, trong võng mạc của mắt có các tế bào cảm quang ánh sáng xanh, liên quan trực tiếp đến đồng hồ sinh học của não bộ.

Tiếp xúc với đèn LED xanh vào ban đêm có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và nhịp sinh học, chủ yếu bằng cách ức chế quá trình tổng hợp hormone melatonin thúc đẩy giấc ngủ.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng việc tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban ngày có thể có tác dụng có lợi đối với sự tỉnh táo. Janet Sparrow, giáo sư nhãn khoa tại Đại học Columbia, cho biết các phân tử huỳnh quang khiến võng mạc tích tụ một chất thải gọi là lipofuscin, chất này tích tụ theo thời gian và trở nên nhạy cảm. Dưới ánh sáng xanh, tình trạng này có thể dẫn đến phản ứng quang học bất lợi về lâu dài cho mắt.

Bảo vệ chống lại tác hại của ánh sáng xanh

Bảo vệ cơ thể khỏi ánh sáng xanh

Kính râm và kính lọc có thể không bảo vệ được ánh sáng xanh. Nghiên cứu cũng xem xét những lợi ích và tác hại tiềm tàng của tròng kính “chống ánh sáng xanh”, được cho là ngăn ngừa tác hại của ánh sáng. Kết quả của những sản phẩm này thiếu bằng chứng cho thấy chúng có hiệu quả trong việc cải thiện thị lực hoặc chất lượng giấc ngủ, giảm mỏi mắt hoặc bảo vệ sức khỏe điểm vàng. Nên ưu tiên sử dụng tròng kính chống tia cực tím và tròng kính màu vàng vì chúng cũng làm giảm lượng ánh sáng xanh đến võng mạc.

Cách tốt nhất để ngăn chặn tác hại của ánh sáng xanh là giảm thiểu thời gian tiếp xúc với ánh sáng xanh. Ngoài ra, người tiêu dùng chỉ nên sử dụng các thiết bị LED ít rủi ro và nên giảm độ sáng của đèn pha ô tô. Đặc biệt, thanh thiếu niên và trẻ em cần tích cực hạn chế tiếp xúc với ánh sáng xanh để duy trì thị lực tốt khi về già.